Vijf aandachtspunten voor het vormgeven van een nieuw Utrechtse mobiliteitsbeleid

Details

Gepubliceerd op vrijdag, 11 september 2015 14:26

Utrecht is een prachtige stad in een rijke regio. De stadsregio heeft een sterke economische positie. Deze aantrekkingskracht zorgt ervoor dat steeds meer mensen, waaronder veel studenten, hier na hun studie willen blijven wonen en werken. Die groei heeft mooie kanten, maar er is ook een toenemende spanning tussen doelstellingen op het gebied van duurzame stedelijke ontwikkeling, bereikbaarheid, gezondheid en leefbaarheid.

We herkennen ons in Utrecht Aantrekkelijk en Bereikbaar (UAB, i.e. het Utrechtse mobiliteitsbeleid) en in de gebiedsagenda's die het College heeft samengesteld. De stad is op de goede weg; wij zien heel veel goede punten. Het goede nieuws is ook dat het UAB-perspectief van dit College steeds realistischer wordt. Vijf aandachtspunten voor de UAB-gebiedsagenda's en de komende nota Slimme Routes Slim Regelen (SRSR) noemen wij hier. Het omvat suggesties om in overleg met het College de volgende uitspraken en de vervolgstappen te bepleiten.

1. De opnamecapaciteit van de stad voor meer autoverkeer is bereikt, dat staat in UAB- en College-presentaties 2015. Kans voor Utrecht: De groei van het autoverkeer is er uit!

Het goede nieuws dat de gemeente inmiddels ook bevestigt dat de forse groei in meer autoverkeer al vele jaren achter ons ligt. Het autoverkeer aan de oostkant van de stad groeit niet meer. Aan de westkant komt de groei van het autoverkeer ook tot stilstand, als ook de uitbreiding van Leidsche Rijn verdere stagnatie oploopt. Bovendien: Mensen kiezen nu al voor een andere manier van reizen.

Ir Arie Bleijenberg, business directeur infrastructuur van TNO zegt het zo in zijn net verschenen boek: Nieuwe Mobiliteit, (Eburon 2015): "In Nederland is nog nauwelijks het besef doorgedrongen dat de groei van het autoverkeer tot stilstand komt. Al in 2005 bereikte het autogebruik in de USA een piek. Omdat dat ver voor de economische crisis lag is de afname niet alleen toe te schrijven aan economische tegenwind."

KvU-modelexpert Gerard Cats schreef in juni 2015 dat ook in NL de intensiteit van het autoverkeer sinds 2009 is afgenomen. De verkeersmodellen van Rijkswaterstaat voorspellen een enorme groei van > 5% per jaar, van bijna 80% tot 2030. Echter, het Kennisinstituut voor Mobiliteit gaat uit van een veel lagere groei, tussen de 0,5 en 1% per jaar.

Onze vragen aan het College zijn: Wat betekent het tot stilstand komen van de groei van het autoverkeer voor het College en welke kansen biedt dit de stad? Wilt u deze gegevens als uitgangspunt voor SRSR meenemen?

Lees verder over roetuitstoot, verschuiven van autoverkeersstromen, het inzetten op een échte OV+fiets stad en een heldere keuze voor leefomgeving. 

2. Concentraties roet kunnen alleen omlaag als de gezamenlijke overheden samenwerken om het autoverkeer in, door, rond en naar de stad te beperken; voorkom daarmee overschrijding EU-normen.

College, werk als gezamenlijke overheden samen om het autoverkeer in, door, rond en naar de stad te beperken. Om de gezondheidsschade t.g.v. roet te beperken en nadrukkelijker te voorkomen dat de stad EU-normen voor luchtkwaliteit overschrijdt. Geef in SRSR aan hoe. Verwerk dit in het Utrechts Energieplan, thema mobiliteit (verkeer zorgt voor 30% CO2-emissie).

3. Het College schrijft in verschillende UAB-gebiedsagenda's dat automobilisten veel meer de Ring A12 - A27 - A2 zouden moeten gebruiken om in of uit de stad te komen.

College, u wilt toch ook niet dat verschuiven van autoverkeersstromen voor een waterbed-effect zorgt, zoals in Kaatstraat en Oudenoord; en dat minister Schultz in haar handen wrijft: Kijk eens hoe de gemeente de 2x7-verbreding nodig heeft!

College, ga er dan ook van uit dat de Ring een stedelijke/stadsregionale functie heeft (1/3 stadsgericht, 1/3 regionaal, 1/3 doorgaand, bron RWS). Als je al het verkeer naar de Ring zou willen verschuiven, werk er dan ook aan die 1/3 + 1/3 stadsregionaal autoverkeer te verminderen. Dan heb je aan de huidige capaciteit van de Ring voldoende en kun je met recht zeggen dat je werkt aan toekomstvaste oplossingen.

4. De netwerken van auto-, fiets- en OV tezamen lopen in de stad vast. Je kunt niet alles willen. Profileer je nog meer als DE fiets- en OV-stad van NL.

College: deelt u de volgende visie: 1. De NS geeft prioriteit aan Intercity's, terwijl stoptreinen belangrijker zijn voor de economie. Maar liefst 85 % van alle verplaatsingen is korter dan 20 km. (Bleijenberg, 2015). 2. Faciliteer dan ook (e-)fietsgebruik in de regio t/m 20 km (Fietsersbond afd. Utrecht).

College, werk in SRSR uit welke verkeers- en vervoersbewegingen er nu in, binnen, rond en naar de stad aan de orde zijn en hoe de ontwikkeling van een geïntegreerd vervoerssysteem voor 2030 kan zorgen voor duurzame mobiliteitskeuzes voor de plaats van bestemming (o.a. Binnenstad/Jaarbeurs & Uithof-Rijnsweerd; overeenkomend met het vierde principe van UAB, 2012).

5. De Utrechtse leefomgeving staat hierdoor onder grote druk. Onze ruimte en onze budgetten zijn schaars.

Bleijenberg schrijft anno 2015: Ringwegen rond steden horen wat hun feitelijk gebruik betreft bij het stedelijk vervoerssysteem, terwijl ze onder verantwoordelijkheid van het Rijk vallen, dat met een nationale blik naar deze wegen kijkt.

College: Profileer u met open vizier nog meer als Tour-Fiets-OV-stad Utrecht en maak in verbinding met bovenstaande, keuzes, ook op basis van waarden, waar gemeente, provincie en rijk gezamenlijk duurzaam in kunnen investeren. Maak een nieuw verbindend verhaal voor de stad en land, waarin verschillende waarden en betekenissen een plek kunnen krijgen. Maak ook duidelijk wat je als College en als stad kunt doen om de verbreding van de A27 tot 2x7 rijstroken overbodig te maken; en het ontwerp-wegprofiel van de NRU te beperken, zoals bepleit door KvU-collega uit Overvecht, Marion Ree (lees: Zorgen over breed ontwerp Noordelijke Randweg Utrecht - wijkfunctie onder druk).

--

Jan Korff de Gidts sprak deze tekst namens de Kracht van Utrecht uit op de raadsinformatieavond van dinsdag 1 september 2015, in het kader van de gebiedsagenda's van Utrecht Aantrekkelijk en Bereikbaar en de komende nota Slimme Routes Slim Regelen.

Bijlages en bijdragen van andere meepraters vindt u via de agenda.